|
| |
|
Tereny nie podlegające ochronie
Dolina rzeki Soły
Środowisko przyrodnicze w dolnym odcinku rzeki Soły należy do jednego z najciekawszych i najlepiej zachowanych ekosystemów wśród karpackich dopływów Wisły. Występują tu lasy łęgowe oraz zbiorowiska nieleśne związane z dolinami rzek, o nieprzeciętnych walorach przyrodniczo-krajobrazowych. Charakterystycznym elementem są również liczne zbiorniki wodne powstałe w wyniku eksploatacji żwirów i płytkie starorzecza. Na szczególną uwagę w dolinie Soły zasługują łęgi czyli nadrzeczne lasy liściaste, należące do najbogatszych w gatunki, a zarazem najrzadszych zbiorowisk leśnych w Europie. Ich funkcjonowanie uzależnione jest od okresowych wylewów rzek. Naturalną roślinnością terenów przybrzeżnych Soły były pierwotnie łęgi wierzbowo-topolowe. Do dnia dzisiejszego, w związku z działalnością człowieka (regulacje koryta, wydobycie żwiru itp.), zachowały się tylko ich niewielkie fragmenty. Te, które przetrwały w stanie zbliżonym do naturalnego zdumiewają bogactwem mieszkańców i bujnością roślin.
Warstwę drzew tworzą tu głównie gatunki wierzb i topola czarna, zwana również soroką. W runie rozwija się gąszcz pokaźnych rozmiarów roślin, jak: pokrzywa zwyczajna, podagrycznik pospolity, czy lepiężnik różowy - gatunek o największych w Polsce, nie podzielonych liściach (100 x 60 cm średnicy). Obficie rozwijają się także pnącza: chmiel zwyczajny, którego "szyszki" (owocostany) zawierają lupulinę wykorzystywaną w browarnictwie, oraz psianka słodkogórz o intensywnie czerwonych, trujących owocach. Wśród gatunków chronionych warto zwrócić uwagę na paproć - pióropusznika strusiego. W Dolinie Soły znajdują się jedne z liczniejszych w Polsce stanowisk tej rzadkiej rośliny.
Skład gatunkowy awifauny doliny Soły i Skawy jest prawie identyczny. W obrębie pierwszej z nich stwierdzono około 90 gatunków ptaków. Na kamienistych plażach lęgną się ptaki siewkowate: sieweczki rzeczne oraz brodźce piskliwe. Doliny obu rzek są jednymi z najważniejszych miejsc wystepowania tych gatunków w południowej Polsce. Gniazdo tych ptaków to wygrzebany w piasku lub żwirze dołek, do którego samica znosi 4 jaja, stanowiące aż 60% masy jej ciała. Pisklęta w kilka godzin po wykluciu opuszczają gniazdo i przez pare tygodni przebywają pod opieką rodziców, którzy w razie zagrożenia udają łatwą zdobycz symulując np. złamane skrzydło. Powłóczą nim wtedy bezradnie po ziemi nieudolnie uciekając. Odciągnąwszy na bezpieczną odległość nieproszonego gościa od gniazda, dorosły ptak zwinnie podrywa się do lotu i znika.
W pionowych skarpach gniazdują zimorodki oraz jaskółki brzegówki. Pierwszy gatunek przy kopaniu nory, posługuje się dziobem i nogami. Budowa chodnika o długości 1m wraz z komorą gniazdową zajmuje około trzech tygodni. Zimorodki moszczą gniazdo wypluwkami zawierającymi nie strawione łuski i ości ryb. Ptaki te zdobywają pokarm nurkując głównie za małymi rybkami, które wypatrują, siedząc na gałęziach drzew na brzegu rzeki. Brzegówki w przeciwieństwie do zimorodka gniazdują w koloniach. Jaskółki te spędzają zimę w południowo-wschodniej Afryce. Podczas wędrówki na zimowiska pokonują 10 tys. kilometrów.
Zarośla wierzbowe i lasy łęgowe, to siedlisko, w którym występuje m.in. słowik rdzawy oraz dziwonia. Te niewielkie ptaki wróblowe prowadzą skryty tryb życia i najłatwiej rozpoznać je po charakterystycznym donośnym śpiewie. Melodyjne głosy słowika rdzawego uważa się za jedne z najpiękniejszych wśród ptaków. Natomiast głośny gwizd dziwonii przypomina w swoim brzmieniu wyraz "dziwonija". Samca dziwoni można również łatwo rozpoznać dzięki karminowym piórom na głowie, piersi oraz kuprze. Lasy łęgowe zamieszkuje również remiz - niewielki ptak spokrewniony z sikorami. Samiec tego gatunku buduje z włókien i roślinnego puchu bardzo charakterystyczne gniazdo, w kształcie workowatej torby. Zwisa ono na cienkiej gałęzi, przeważnie nad wodą. Ptak ten wije w sezonie lęgowym po kilka gniazd poddając je ocenie każdej ze swoich samic.
|
| |
|
|
